دانلود پايان نامه ربا در فقه و سيستم بانكي
یازار : amir
+0 به يه ن
چكيده
گذشت بيست سال از تصويب و اجراي قانون عمليات بانكداري بدون‌ربا، فرصت‌مناسبي براي مطالعه و ارزيابي آن است. توجه كارشناسي در ابعاد نظري و اجرايي بانكداري بدون رباي ايران نشان مي‌دهد خلاها و اشكالاتي وجود دارد كه مي‌توان با اصلاح و تكميل آن‌ها، گام‌هاي مؤ‌ثري در اصلاح ساختار نظام بانكي برداشت.
يكي از اشكالات محوري كه زمينه‌ساز اشكالات نظري و اجرايي فراواني در عرصة بانكداري شده، تفكر جايگزيني يك به يك بانكداري بدون ربا با بانكداري متعارف ربوي است. انديشه‌وران مسلمان از جمله طر‌احان بانكداري بدون رباي ايران، در صدد اين بودند كه الگوي جامع و واحدي طر‌احي كنند تا بتوانند جايگزين كامل بانكداري متعارف باشد و از اين نكتة اساسي غفلت كرده‌اند كه اسلام با تحريم قرض با بهره، انواعي از معامله‌هاي حقيقي چون بيع نسيه، سلف، تنزيل، اجاره، جعاله، شركت، مضاربه، مزارعه، مساقات و صلح را تأييد كرده كه ماهيت‌هاي به طور كامل متفاوتي دارند و در يك قالب مالي نمي‌گنجد. روشن است كه جمع كردن اين معامله‌هاي متنو‌ع با احكام و ضوابط گوناگون در قالب سازمان مالي به‌نام بانك، سبب پيچيده و مبهم شدن عمليات، صوري شدن قراردادها، بالا رفتن هزينه‌هاي نظارت و كنترل و سرانجام غيركارا شدن نظام بانكي مي‌شود.
براي حل اين مشكلِ ريشه‌اي، در اين مقاله، با توجه به اهداف و مسؤ‌وليت‌هاي نظام بانكي، و با توجه به اهداف، انگيزه‌ها و روحيات مشتريان بانك (سپرده‌گذاران، متقاضيان تسهيلات) و با توجه به احكام فقهي معامله‌ها و طبقه‌بندي خاص آن‌ها، چهار نوع بانك بدون ربا به عناوين «بانك‌هاي قرض الحسنه»، «بانك‌هاي مبادله‌اي با سود ثابت»، «بانك‌هاي مشاركتي با سود متغير» و «بانك‌هاي جامع» پيشنهاد مي‌شود. ويژگي اين بانك‌ها در مشروعيت بيش‌تر، قابليت اجرايي بالاتر و پايين بودن هزينه‌هاي عملياتي آن‌ها است كه در مقاله توضيح داده شده است.
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چكيده 1
مقدمه. 3
ماهيت بانكداري متعارف (ربوي) 4
ويژگي‌هاي بانكداري متعارف.. 6
حكمت و محدودة تحريم ربا در اسلام 7
اسلام و قراردادهاي مالي. 9
انواع معاهده‌هاي مالي. 12
1- معاهده‌هاي غيرانتفاعي. 12
2- معاهده‌هاي انتفاعي. 13
1-2 معاهده‌هاي مبادله‌اي.. 13
ويژگي‌هاي معاهده‌هاي مبادله‌اي.. 14
2-2 -معاهده‌هاي مشاركتي. 15
ويژگي‌هاي معاهده‌هاي مشاركتي. 15
1- اهداف و انگيزه‌هاي سپرده‌گذاران. 17
2- روحيات سپرده‌گذاران. 18
3- اهداف و روحيات گيرندگان تسهيلات.. 18
نقد و بررسي بانكداري بدون رباي ايران. 19
1-شيوه‌هاي تجهيز منابع. 19
1-1 – سپردة قرض‌الحسنة جاري.. 20
2-1 -سپردة قرض‌الحسنه پس‌انداز 20
3-1 – سپردة سرمايه‌گذاري مدت‌دار 21
2- شيوه‌هاي تخصيص منابع. 22
1-1 تجهيز منابع. 24
2-1 تخصيص منابع. 24
1-2 تجهيز منابع. 27
ج. سپردة سرمايه‌گذاري با سود ثابت.. 28
انواع سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري با سود ثابت.. 30
امكان پرداخت سود ثابت.. 31
1- كنترل سپرده‌ها به روش دستوري.. 32
2- كنترل سپرده‌ها به روش تغيير در نرخ سود 32
3- كنترل تركيب منابع به روش تغيير در نرخ‌هاي انواع سپرده‌ها 32
4- خريد و فروش ابزارهاي مالي با سود معين. 33
5- كنترل وصول مطالبات.. 33
مشروعيت اعلام سود ثابت.. 34
2/2 – تخصيص منابع. 36
3- بانك‌هاي مشاركتي (با سود متغير) 36
1-3 تجهيز منابع. 36
ج. سپردة سرمايه‌گذاري مشاركتي. 37
انواع سپردة سرمايه‌گذاري مشاركتي. 38
2-3 تخصيص منابع. 39
4- بانك‌هاي جامع. 40
4-1 – تجهيز منابع. 40
2-4 تخصيص منابع. 41
انتخاب بهينة نوع بانك… 42
بهره در ادبيات اقتصادي غرب.. 44
ربا در فقه اسلامي. 46
فلسفه وجودي بهره در متون اسلامي. 47
پول سرمايه بالقوه است.. 49
پول كالاست.. 51
پول سرمايه است.. 53
آيا حرمت ربا در اسلام ، به معناي نفي بهره طبيعي است ؟. 54
بهره طبيعي و سود 57
اجاره و بهره طبيعي. 61
پيشنهادات: 63
نتيجه گيري.. 64
منابع. 68