دانلود پايان نامه عوامل موثر بر سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران با دولت اسلامگراي تركيه در قبال دولت جديد عراق
یازار : amir
+0 به يه ن
پيشگفتار:
تحولات نظام بين الملل با فروپاشي اتحاد جماهير شوروي سابق، كشور عراق را به دليل موقعيت ممتاز ژئوپلتيكي، ژئواستراتژيكي و ژئواكونوميكي به مجموعه پيچيده اي تبديل كرد كه صرف نظر از قدرت هاي همسايه و منطقه اي از اولويت و تقدم بسيار بالايي در سياست خارجي قدرت هاي فرامنطقه اي برخوردار شد. تهاجم اين كشور به كويت نيز مزيد برعلت گرديد و با حضور فيزيكي كشورهاي غربي در منطقه خليج فارس به طور عملي در چالش عميقي فرورفت. عراق به عنوان يكي از همسايگان جمهوري اسلامي ايران با توجه به اشتراكات تاريخي، مذهبي و فرهنگي و قومي با مردم ايران، از جايگاه ويژه اي در سياست خارجي ايران برخوردار است به طوريكه نمي توان از آثار امنيتي حضور و دخالت بازيگران فرامنطقه اي بر امنيت ملي جمهوري اسلامي ايران چشم پوشي نمود. تحولات عراق هم چنين بر مسايل امنيتي و اقتصادي تركيه تأثير بسزايي دارد. رساله حاضر تلاشي است براي درك و فهم واقع بينانه از مسايل عراق و شناخت اهداف و منافع و زمينه هاي تعارض و تعامل آن در ارتباط با منافع ملي دو قدرت منطقه اي ايران و تركيه.
كليات پژوهش:
1-طرح مساله
حوادث 11 سپتامبر 2001 نقطه عطف در تغيير و گردش سياستهاي ايالات متحده در نظام بين الملل شد كه در انتخابات سال4 200 و پيروزي جمهوريخواهان در انتخابات مجدد رياست جمهوري و انتخابات مجالس ايالات متحده آمريكا اين رويكردخود را نشان داد. در نظم جديد ،مبارزه با تروريسم و مبارزه با سلاحهاي كشتار جمعي و مبارزه با بنيادگرايي اسلامي اساس كار قرار داده شد . در حقيقت حمله به عراق در چارچوب تغيير نظام بين الملل و ايجاد اين رويكردها بود.
حضور نظامي آمريكا در يكي از مناطق استراتژيك جهان با هجوم به عراق و طرح اين كشور جهت تغيير سياسي خاورميانه و دمكراتيزه كردن منطقه اگر چه تهديد كننده امنيت ملي كشورهاي منطقه از جمله ايران و تركيه مي باشد, ليكن با توجه به شرايط موجود هر دو كشور تلاش كرده اند كه از فرصت ها و چالش هاي ايجاد شده در راستاي منافع ملي خويش بهره برداري نمايند, اعتقاد بر اين است كه ايران و تركيه به عنوان دو قدرت منطقه اي صاحب نفوذ در عراق و سامان يافتن عراق جديد به عنوان دو رقيب مطرح مي باشند, هر چند رقابت ديرينه اين دو كشور تنها به عراق ختم نمي شود اما به نظر مي رسد سواي رقابت ها و چالش هاي تاريخي بين دو كشور در دهه نود ،اكنون رقابت آنها وارد مرحله نويني شده است كه موجبات تغيير و تحولات سياسي در منطقه را فراهم مي آورد..
فهرست مطالب
عنوان صفحه
پيشگفتار……………………………………………………………………… 1
بخش اول : مقدمه نظري……………………………………………………. 2
كليات پژوهش………………………………………………………………………. 3
1-طرح مساله………………………………………………………………………………………….. 3
2-انگيزه انتخاب موضوع………………………………………………………………………….. 4
3-اهميت موضوع…………………………………………………………………………………….. 4
4- سئوال اصلي………………………………………………………………………………………. 4
5- فرضيه اصلي……………………………………………………………………………………… 4
6- متغيرهاي دخيل………………………………………………………………………………….. 5
7- هدف پژوهش……………………………………………………………………………………… 5
8- قلمرو پژوهش…………………………………………………………………………………….. 6
9- روش پژوهش…………………………………………………………………………………….. 6
10- اركان و پايه هاي نظري تحقيق…………………………………………………………… 6
11- سطوح تحليل…………………………………………………………………………………….. 7
12- پيشينه و محدوديت ها و منابع پژوهش………………………………………………… 7
13- سازماندهي تحقيق…………………………………………………………………………….. 8
چارچوب نظري پژوهش………………………………………….. 9
فصل اول: تعريف منازعه و همكاري……………………. 10
1- نظريه نوواقع گرايان ………………………………………………………………………….. 12
2- نوكاركردگرايي…………………………………………………………………………………… 14
3- نهادگرايي نئوليبرال…………………………………………………………………………….. 15
فصل دوم: كاربرد نظريه بازيها در بررسي رقابت و همكاري در روابط
بين الملل……………………………………………………. 19
1- روابط بين الملل به مثابه يك بازي………………………………………… 20
2- انواع بازي ها در روابط بين الملل…………………………………………………………. 21
3- بازي با حاصل جمع جبري صفر………………………………………………………….. 21
4- بازي با حاصل جمع غير صفر يا حاصل جمع متغير……………………………….. 22
تعريف مفاهيم……………………………………………………………………. 24
جمهوري اسلامي ايران ……………………………………………………………………………. 25
ايران………………………………………………………………………………………………………. 25
تركيه………………………………………………………………………………………………………. 26
عراق………………………………………………………………………………………………………. 27
دولت اسلامگراي……………………………………………………………………………………… 27
سياست خارجي……………………………………………………………………………………….. 28
بخش دوم : ……………………………………. 29
فصل اول: سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران…………….. 30
- دوره اول ( 80-1979 ) : …………………………………………………………………….. 31
- مكانيسم ارتباط سياست خارجي دولت موقت…………………………………………. 31
1- اقدام اثباتي…………………………………………………………………………………………. 32
2- اقدامات سلبي دولت موقت……………………………………………………………………. 34
- دوره دوم: راديكاليسم با تاكيد بر شيوه رابطه ملتها ( 1988-1980 )………… 35
مشخصات اصلي دوره دوم………………………………………………………………………. 35
الف- فرا وطني بودن نورمهاي ارزشي……………………………………………………….. 35
ب- جنگ ايران و عراق به دنبال اشغال سفارت آمريكا…………………………………. 37
1- بعد اثباتي…………………………………………………………………………………………… 37
2- بعد سلبي……………………………………………………………………………………………. 39
- دوره سوم: عادي سازي سياست خارجي بر اساس ترتيبات منطقه اي و الزامات
منافع ملي…………………………………………………………………………………………….. 43
مشخصات دوره سوم:……………………………………………………………………………… 44
1- تامين امنيت ملي و تامين مصالح ملي………………………………………………….. 44
2- الزامات منطقه اي, توسعه همكاري با همسايگان محدوده خاورميانه………. 45
فصل دوم: سياست خارجي تركيه و اصول كلي آن…………… 50
- اهميت استراتژيك تركيه در منطقه………………………… 52
- نقش تعيين كننده هر يك از عوامل جغرافيايي و منابع طبيعي و اهميت استراتژيك اين كشور در منطقه 53
- سياست خارجي تركيه ………………………………………………………………………… 55
- روابط دو كشور بعد از انقلاب اسلامي………………………………………………….. 59
- سياست تشنج زدايي دولت ايران و اثرات آن بر روابط با تركيه……………….. 66
- مباني و اصول سياست خارجي تركيه ………………………………………………….. 76
فصل سوم: بررسي موقعيت جغرافيايي و ژئوپلتيكي عراق و جايگاه و نقش بازيگران منطقه اي و فرامنطقه اي .. 80
الف) موقعيت جغرافيايي عراق………………………………………………………… 80
1- ژئوپلتيك آب ………………………………………………………………………… 84
2- ژئوپلتيك نفت …………………………………………………………………………. 85
3- ژئوپلتيك كردها……………………………………………………………. 86
1-3- بررسي موقعيت كردها در عراق……………………………………………………….. 86
2-3- دستاوردهاي قانون اساسي موقت عراق براي اكراد……………………………. 89
1-2-3- قبولاندن نظام فدرال در عراق………………………………………………………. 90
2-2-3- حضور كردها در ساختار قدرت مركزي عراق ……………………………… 91
3-2-3- به رسميت شناختن زبان كردي عراق……………………………………………. 91
4-2-3- قدرت تعديل قوانين دولت مركزي از طرف پارلمان كردستان…………… 91
5-2-3- مشخص كردن وضعيت كركوك و مناطق تخريب شده…………………….. 92
6-2-3- قائل شدن حق وتو قانون اساسي دائر بر ايالات و مناطق فدرال……….. 92
4- ژئوپلتيك كردها …………………………………………………………………………… 93
ب) مختصات عراق جديد ………………………………………………………………………….. 95
1- مقايسه عراق قديم با عراق جديد ………………………………………………………….. 95
1-1- تفاوت عراق قديم و جديد از بعد داخلي……………………………………………… 95
2-1- تفاوت عراق قديم و جديد از بعد منطقه اي…………………………………………. 96
1-2-1- اختلاف با تركيه ………………………………………………………………. 96
2-2-1- اختلاف با جمهوري اسلامي ايران ………………………………………………… 96
3-2-1- اختلاف با سوريه ………………………………………………………………. 97
4-2-1- اختلاف با كويت ……………………………………………………………… 97
3-1- تفاوت عراق قديم و عراق جديد از منظر بين المللي……………………………… 98
ج) بازيگران ذينفع و ذي نفوذ در عراق جديد ……………………………………………… 99
1- جمهوري اسلامي ايران ……………………………………………………………….. 99
2- جمهوري تركيه……………………………………………………………………… 100
1-2- طرح اوزال ………………………………………………………………………….. 101
2-2- سياست ترك سازي………………………………………………………………… 101
3-2- ادغام فرهنگي و آموزشي ……………………………………………………………….. 102
4-2- جنبه سياسي دادن به فعاليت ها………………………………………………………… 102
3- عربستان سعودي ……………………………………………………………………….. 102
4- سوريه ……………………………………………………………………………………. 103
5- اسرائيل …………………………………………………………………………………… 104
6- ايالات متحده آمريكا ………………………………………………………………….. 104
7- روسيه …………………………………………………………………………………. 106
8- اروپا ……………………………………………………………………………… 107
فصل چهارم: سياست خارجي نفوذ ايران و تركيه در قبال دولت جديد عراق… 108
- زمينه هاي تاريخي ايران و تركيه در عراق…………………………………………….. 108
الف: پيشينه تاريخي نفوذ ايران در عراق ……………………………………………………. 108
ب: پيشينه تاريخي نفوذ تركيه در عراق ……………………………………………………… 111
بخش سوم : ديدگاههاي مشترك ايران و تركيه راجع به عراق……………………. 113
فصل اول: ديدگاههاي جمهوري اسلامي ايران در قبال عراق ……………………….. 114
الف) ديدگاه ايران نسبت به رژيم بعثي عراق از ظهور تا سقوط صدام……………. 114
ب) مواضع جمهوري اسلامي ايران در قبال عراق………………………………………… 116
ج) مواضع جمهوري اسلامي ايران در مورد قانون اساسي موقت عراق………….. 119
فصل دوم: ديدگاه جمهوري تركيه در قبال عراق . 120
الف) سياست خارجي جمهوري تركيه در قبال عراق در دوران جنگ سرد………. 120
ب) تحول در سياست منطقه اي تركيه پس از جنگ سرد ………………………………. 121
ج) موضع گيري تركيه در بحران كويت و واكنش هاي داخلي نسبت به آن……… 123
د) اهداف تركيه از ايفاي نقش رسمي در بحران كويت………………………………….. 127
1- كسب امتياز سياسي …………………………………………………………… 127
2- ملاحظات اقتصادي……………………………………………………………. 127
3- شركت در ترتيبات منطقه اي ……………………………………………………. 128
4- چشمداشت ارضي تركيه نسبت به شمال عراق……………………………………….. 128
ه) مواضع تركيه در مورد اشغال عراق توسط ايالات متحده آمريكا……………….. 130
1- حفظ تماميت ارضي عراق………………………………………………………….. 130
2- حمايت تركمن ها ……………………………………………………………………. 130
3- دريافت كمك هاي اقتصادي از آمريكا ………………………………………………….. 131
و) مخالفت پارلمان با شركت تركيه در جنگ بر عليه عراق ……………………………. 132
ز) واكنش و مخالفت داخلي با اعزام نيروهاي تركيه به عراق ……………………….. 134
ن) مواضع تركيه در مورد قانون اساسي موقت عراق …………………………………. 135
فصل سوم: بررسي مولفه هاي منافع ملي دو كشور ايران و تركيه در
عراق (تفاهمات) …… 136
الف) مولفه هاي تاريخي روابط جمهوري اسلامي ايران و تركيه با توجه به
تحولات عراق ……………………… 137
ب) مولفه هاي سياسي روابط جمهوري اسلامي ايران و تركيه در عراق جديد (مناسبات و رقابت هاي سياسي) 141
ج) مولفه هاي اقتصادي روابط ايران و تركيه در عراق جديد………………. 143
فصل چهارم: بررسي زمينه هاي سياسي و امنيتي تفاهمات و تقابلات منافع ايران و تركيه در عراق 145
الف) مولفه هاي همكاري و تعامل در زمينه هاي اشتراك منافع ايران و تركيه در عراق جديد 145
1- حفظ تماميت ارضي عراق و جلوگيري از تشكيل دولتي كرد در شمال عراق. 145
2- مخالفت هر دو كشور با فعاليت سازمان هاي معارض خود در عراق…….. 149
3- مخالفت دو كشور با گسترش فعاليت هاي اسرائيل در شمال عراق……………. 150
ب) مولفه هاي تقابل منافع ايران و تركيه در عراق…………………………….. 151
1- مخالفت تركيه با ايفاي نقش موثر شيعيان در دولت جديد عراق……………….. 151
2-چشمداشت ارضي تركيه نسبت به شمال عراق به ويژه كركوك…………………. 152
3-مخالفت ايران با تلاش هاي تركيه براي افزايش غير واقعي سهم تركمن ها در ساختار فدراليسم عراق 153
4-اختلاف ايران و تركيه در مورد نوع حكومت عراق جديد………………… 154
فصل پنجم: بررسي زمينه هاي اقتصادي مناسبات ( تعامل و تقابل ) منافع ايران و تركيه در عراق جديد 155
الف) چشم اندازهاي همكاري جمهوري اسلامي ايران با عراق……………………….. 156
1- همكاري در زمينه استفاده بهينه از آب رودخانه هاي مرزي……………………. 156
2- همكاري در زمينه شبكه هاي ارتباط زميني ………………………………………. 157
3- همكاري در زمينه نفت و گاز………………………………………………….. 158
ب) چشم اندازهاي همكاري هاي بين تركيه و عراق……………………………………… 160
1- همكاري در زمينه راه هاي ارتباطي………………………………………………………. 160
2-همكاري دوكشور در زمينه شبكه آبها …………………………………………………… 160
3-همكاري دو جانبه در زمينه نفت وگاز…………………………………………………….. 162
ج)زمينه هاي رقابت و همكاري اقتصادي ايران وتركيه در عراق جديد…………… 164
1-زمينه هاي رقابت…………………………………………………………… 164
1-1-رقابت در بازار عراق………………………………………………….. 164
1-2-اصلاحات اقتصادي در عراق در چارچوب خاورميانه بزرگ ………………… 164
2-زمينه هاي همكاري ايران وتركيه در عراق جديد……………………………………… 166
فصل ششم :سناريوهاي مطرح شده براي استقرار نظام سياسي پس از صدام در عراق وتاثير آن بر ايران 168
1-فدراليسم …………………………………………………………………. 170
2-دولت بسيط با جلوه اداري متمركز و غير متمركز و تاثيرات آن بر ايران……. 185
بخش چهارم:استنتاجات موضوعي………………………………………… 190
فهرست منابع…………………………………………………………………… 203